Chìa khoá Thánh Phêrô và lòng tin bất diệt của ngài

Đó là một sự thật từ lịch sử, thánh kinh và truyền thống rằng Chúa chúng ta Giêsu Kitô dựng Hội Thánh hoàn vũ của Người (Giáo Hội Công Giáo) trên Thánh Phêrô.

Mátthêu 16:18-19 - “Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: anh là Phêrô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi. Thầy sẽ trao cho anh chìa khoá Nước Trời: dưới đất anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy; dưới đất anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy.”

Chúa chúng ta lập Thánh Phêrô thành vị Giáo Hoàng đầu tiên, giao phó cho ngài cả đàn chiên của Người, và trao cho ngài thẩm quyền tối cao trong Hội Thánh hoàn vũ của Đức Kitô.

Gioan 21:15-17- “Đức Giêsu hỏi ông Simôn Phêrô: Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có yêu mến Thầy hơn các anh em này không? Ông đáp: Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy. Đức Giêsu nói với ông: Hãy chăm sóc chiên con của Thầy. Người lại hỏi: Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có yêu mến Thầy không? Ông đáp: Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy. Người nói: Hãy chăn dắt chiên của Thầy. Người hỏi lần thứ ba: Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có yêu mến Thầy không? Ông Phêrô buồn vì Người hỏi tới ba lần: Anh có yêu mến thầy không? Ông đáp: Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con yêu mến Thầy. Đức Giêsu bảo: Hãy chăm sóc chiên của Thầy.”

Và với thẩm quyền tối cao mà Chúa Giêsu Kitô ban cho Thánh Phêrô (và những người kế vị là các giáo hoàng) dẫn đến điều được gọi là quyền Giáo Hoàng Bất khả ngộ. Quyền Bất khả ngộ của Đức Giáo Hoàng là không thể tách rời khỏi Quyền Tối thượng của Đức Giáo Hoàng – không lý nào Đức Kitô lập Thánh Phêrô lên thành thủ lãnh Hội Thánh Người (mà Đức Kitô rõ ràng đã làm) nếu các đấng kế nhiệm Thánh Phêrô, các Giáo Hoàng, có thể sai xót khi thi hành thẩm quyền tối cao giáo huấn về một vấn đề của Đức tin. Thẩm quyền tối cao phải đáng tin trong những điểm có tính ràng buộc thuộc phạm trù tín lý và luân lý, vì nếu không đó không phải là thẩm quyền đích thực từ Đức Kitô.

Giáo Hoàng Bất khả ngộ không có nghĩa là một Đức Giáo Hoàng không thể sai hay có nghĩa là một Đức Giáo Hoàng không thể đánh mất linh hồn và chịu trầm luân trong địa ngục vì tội trọng. Nó có nghĩa là những người kế vị Thánh Phêrô (các Đức Giáo Hoàng của Giáo Hội Công Giáo) không thể sai xót khi giáo huấn cách uy quyền về một vấn đề thuộc phạm trù Đức tin hay luân lý để giữ bởi toàn thể Hội Thánh Đức Kitô. Ta tìm thấy lời hứa cho lòng tin bất diệt của Thánh Phêrô và các đấng kế nhiệm ám chỉ bởi Chúa Kitô trong Luca 22.

Luca 22:31-32- “Rồi Chúa nói: Simôn, Simôn, này Satan đã đòi cho được các ngươi mà quày cho một trận như sàng lúa: nhưng Ta cầu xin cho ngươi, ngõ hầu lòng tin của ngươi khỏi bị tiêu diệt. Phần ngươi, một khi đã trở lại, ngươi hãy củng cố anh em ngươi.”

Satan xin được sàng các Thánh Tông Đồ (số nhiều) như lúa, nhưng Chúa Giêsu chỉ cầu cho Simôn Phêrô (số ít), để lòng tin ngài khỏi bị tiêu diệt. Chúa Giêsu đang nói rằng Thánh Phêrô và những người kế nhiệm (các Đức Giáo Hoàng của Giáo Hội Công Giáo) có một lòng tin bất diệt khi dạy cách uy quyền một điểm của tín lý hay luân lý để giữ bởi toàn bộ Hội Thánh Đức Kitô.

Giáo Hoàng Piô IX, Công đồng Vaticanô I, 1870, ex cathedra:
“VÌ VẬY, MÓN QUÀ LÀ LẼ THẬT VÀ LÒNG TIN BẤT DIỆT ĐƯỢC TRỜI TRAO CHO THÁNH PHÊRÔ VÀ NHỮNG NGƯỜI KẾ VỊ TRÊN TÔNG TOÀ NÀY…”[1]

Giáo Hoàng Piô IX, Công đồng Vaticanô I, 1870, ex cathedra:
“… Tông Toà Thánh Phêrô luôn không bị suy suyển bởi bất cứ sai lầm nào, dựa vào lời hứa thiêng liêng của Chúa chúng ta Đấng Cứu Độ lên thủ lãnh các Tông đồ Người: ‘nhưng Ta cầu xin cho ngươi [Thánh Phêrô], ngõ hầu lòng tin của ngươi khỏi bị tiêu diệt...’”[2]

Và sự thật này đã luôn được giữ từ những ngày đầu tiên của Giáo Hội Công Giáo.

Giáo Hoàng Thánh Gêlasiô I, tông thư 42, hay Sắc lệnh de recipiendis et non recipiendis libris, 495: “Do đó, Tông Toà Đức Phêrô Thánh Tông đồ của Giáo Hội La Mã là thứ nhất, không một vết nhơ hay nét nhăn, hay chút gì như thế (Ep. 5:27).”[3]

Lời hứa của Đức Kitô lên Thánh Phêrô rằng lòng tin ngài khỏi bị tiêu diệt (nghĩa là, bất khả diệt) giả định trước rằng lòng tin của Thánh Phêrô – và thánh vụ mà Chúa Giêsu dựng trên Thánh Phêrô – là bất khả ngộ. Vì điều bất khả diệt về những vấn đề thuộc về phạm trù đức tin phải nên bất khả ngộ. Quyền Giáo Hoàng Bất khả ngộ vì thế kết nối trực tiếp với lời hứa của Chúa Kitô lên Thánh Phêrô (và những người kế nhiệm) trong Luca 22 về niềm tin bất diệt của Thánh Phêrô. Quyền Giáo Hoàng Bất khả ngộ còn được tìm thấy trong lời hứa của Đức Kitô lên Thánh Phêrô trong Mátthêu 16. Chúa Giêsu tuyên bố rằng bất cứ điều gì Phêrô cầm buộc (nghĩa là, bất cứ điều gì ngài tuyên bố phải được giữ bởi Giáo Hội hoàn vũ) trên Trời cũng cầm buộc như thế. Bởi Trời không thể cầm buộc điều sai lầm, những gì Thánh Phêrô và các đấng kế vị cầm buộc lên Giáo Hội hoàn vũ phải chắc chắn luôn đúng. Đó là tính bất khả ngộ. Mặc dù sự thật này đã được tin từ những ngày đầu của Hội Thánh, nó được cụ thể minh định thành một tín điều tại Công đồng Vaticanô I năm 1870.

Giáo Hoàng Piô IX, Công đồng Vaticanô I, 1870, Kì 4, Chương 4:
“…Giám mục Rôma, khi tuyên bố ex cathedra, đó là, khi Ngài thi hành nhiệm vụ người chủ chăn và thầy dạy của toàn thể Kitô hữu với uy quyền tông toà tối thượng, Ngài giải thích một giáo điều thuộc phạm trù tín lý hay luân lý để được giữ bởi Giáo Hội hoàn vũ, …, hoạt động với quyền bất khả ngộ mà Đấng cứu độ đã chúc lành rằng Hội Thánh của Người được chỉ dẫn trong việc minh định giáo điều về tín lý và luân lý; vì thế, những minh định được xác lập bởi chính Giám mục Rôma, chứ không phải bởi sự đồng nhất của Hội Thánh, là không thể thay đổi được.”[4]

Nhưng làm sao nhận biết khi nào thì Đức Giáo Hoàng sử dụng lòng tin bất diệt của ngài để giáo huấn bất khả ngộ từ Tông Toà Thánh Phêrô? Câu trả lời là chúng ta nhận biết từ ngôn ngữ mà Đức Giáo Hoàng sử dụng hay cách mà Đức Giáo Hoàng giảng dạy. Vaticanô I minh định hai yêu cầu cần phải được thành toàn: 1) khi Ngài thi hành nhiệm vụ người mục tử và thầy dạy của toàn thể Kitô hữu với uy quyền tông toà tối thượng; 2) khi Ngài giải thích một giáo điều thuộc phạm trù tín lý hay luân lý để được giữ bởi Giáo Hội hoàn vũ. Một Giáo Hoàng có thể hoàn thành cả hai yêu cầu này chỉ bằng một dòng, bằng việc nguyền rủa một quan điểm sai trái (như nhiều công đồng tín lý) hay bằng cách nói “Bởi uy quyền tông toà chúng ta tuyên bố…” hay bằng cách nói “Chúng ta tin, tuyên xưng và giáo huấn” hay bằng cách sử dụng những từ có tầm quan trọng và ý nghĩa tương tự, ngụ ý rằng vị Giáo Hoàng đang giáo huấn toàn bộ Hội Thánh về Đức tin một cách dứt khoát và ràng buộc.

Vì vậy, khi một Giáo Hoàng giáo huấn từ Tông Toà Phêrô theo cách được ấn định như trên ngài không thể sai lầm. Nếu ngài có thể sai lầm, thì Hội Thánh Đức Kitô có thể chính thức bị dẫn vào lỗi lầm, và lời hứa của Đức Kitô lên Thánh Phêrô và Hội Thánh Người bị hỏng (là điều không thể). Điều được dạy từ Tông Toà Thánh Phêrô bởi các Giáo Hoàng của Giáo Hội Công Giáo là giáo huấn của chính Đức Giêsu Kitô. Chối bỏ điều được dạy bởi các Giáo Hoàng từ Tông Toà Thánh Phêrô đơn giản là ghét bỏ chính Chúa Giêsu Kitô.

Luca 10:16 - “Ai nghe anh em là nghe Thầy; và ai khước từ anh em là khước từ Thầy…”

Mátthêu 18:17 - “Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe, thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế.”

Giáo Hoàng Lêô XIII, Satis Cognitum, 1896:
“… Đức Kitô thiết lập một Huấn quyền hằng sống, uy quyền và vĩnh cửu… Nếu quyền ấy có thể bằng cách nào nên sai lầm, một sự mâu thuẫn hiển nhiên theo sau; vì khi ấy chính Thiên Chúa là tác giả của sai sót trong con người.”[5]

TÔNG TOÀ THÁNH PHÊRÔ TUYÊN BỐ SỰ THẬT CHÍNH ĐỨC KITÔ ĐƯA ĐẾN

Những sự thật của đức tin khi được các Đức Giáo Hoàng tuyên bố bất khả ngộ từ Tông Toà Thánh Phêrô được gọi là tín điều. Tín điều cấu thành điều được gọi là Kho tàng Đức tin. Và Kho tàng Đức tin kết thúc với cái chết của Thánh Tông Đồ cuối cùng.

Giáo Hoàng Thánh Piô X, Lamentabile, Cái Sai của Kẻ theo Thuyết Duy tân #21: “Thiên khải, cấu thành trọng tâm của đức tin Công Giáo, không hoàn tất với các Thánh Tông Đồ.”[6] – Lên án

Điều này có nghĩa là khi một Giáo Hoàng minh định một tín điều từ Tông Toà Thánh Phêrô ngài không khiến tín điều ấy đúng, nhưng chỉ tuyên bố điều đã luôn đúng, những gì đã được mặc khải bởi Đức Kitô và chuyển giao đến các Thánh Tông Đồ. Tín điều vì vậy đương nhiên là không thể thay đổi được. Một trong những tín điều có trong Kho tàng Đức tin là tín điều Không có Ơn cứu độ Bên ngoài Giáo Hội Công Giáo. Vì đây là giáo huấn của chính Chúa Giêsu Kitô, không ai được phép tranh luận hay ngờ vực nó; một người đơn giản phải chấp nhận tín điều này. Không gì thay đổi vô luận một người thích hay không thích, hiểu hay không hiểu, hay cho rằng tín điều này không công bình. Nếu một ai không thể chấp nhận điều này như một sự thật bất khả ngộ thì người đó đơn giản không chấp nhận Chúa Giêsu Kitô, vì tín điều này đến với chúng ta thông qua Chúa Giêsu Kitô.

Giáo Hoàng Lêô XIII, Satis Cognitum (# 9), June 29, 1896:
“…có thể nào hợp lệ cho bất kì kẻ nào chối bỏ chỉ một sự thật trên mà không bởi chính việc đó rơi vào lạc giáo? – tách hắn ta khỏi Giáo Hội? – mà không cuốn đi một lượt hết thảy toàn bộ giáo huấn Cơ Đốc Giáo? Bởi bản chất của đức tin không gì lạ hơn là chấp nhận một số điều và chối bỏ các điều còn lại. Đức tin, như Hội Thánh giáo huấn, là một nhân đức siêu nhiên mà… chúng ta tin những gì Người đã mặc khải là đúng, không vì bản chất của sự thật đúc kết được từ ánh sáng tự nhiên của tư duy con người [tác giả: đó là, không vì chúng ta cho rằng điều đó đúng], mà vì thẩm quyền của chính Thiên Chúa, Đấng Mặc Khải, Đấng không thể lừa dối hay bị lừa dối… Nhưng kẻ nào rời xa chỉ một trong những điều thiên khải chắc chắn chối bỏ hoàn toàn đức tin, bởi hắn từ chối vinh danh Thiên Chúa như là đấng chân thật tuyệt đối và là động lực chính của đức tin.”[7]

Những ai từ chối không tin vào tín điều Không có Ơn cứu độ Bên ngoài Giáo Hội cho đến khi họ nhận thấy vì sao điều đó công bình đơn giản là từ chối Niềm tin của họ vào mặc khải Đức Kitô. Những ai sở hữu Niềm tin thật sự vào Chúa Kitô (và Hội Thánh của Người) chấp nhận giáo huấn của Người trước hết và hiểu lẽ phải bên trong (nghĩa là, vì sao điều đó đúng) sau đó. Một người Công Giáo không từ chối niềm tin vào mặc khải Đức Kitô cho đến khi anh ta hiểu. Đó là tâm lý của kẻ lạc giáo vô tín sở hữu một niềm kiêu hãnh không kiềm nén được. Thánh Anselmô tóm tắt cách nhìn của một người Công Giáo chân chính ởđiểm này.

Thánh Anselmô, Tiến sĩ Hội Thánh, Prosologion, Chương 1: “Vì tôi không tìm cách hiểu thấu để tôi có thể tin, nhưng tôi tin để có thể hiểu. Ở điểm này tôi cũng tin, rằng trừ khi tôi tin, tôi không thể hiểu.”[8]

Rôma 11:33-34- “Sự giàu có, khôn ngoan và thông suốt của Thiên Chúa sâu thẳm dường nào! Quyết định của Người, ai dò cho thấu! Đường lối của Người, ai theo dõi được! Thật vậy, ai đã biết tư tưởng của Chúa? Ai đã làm cố vấn cho Người? Ai đã cho Người trước, để Người phải trả lại sau?”

Isaia 55:8-9- “Thật vậy, tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta, sấm ngôn Đức Chúa. Trời cao hơn đất chừng nào, thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi, và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi chừng ấy.”

Chú thích:

[1] Denzinger 1837.

[2] Denzinger 1836.

[3] Denzinger 163.

[4] Denzinger 1839.

[5] The Papal Encyclicals, bởi Claudia Carlen, Raleigh: The Pierian Press, 1990,Quyển 2 (1878-1903), tr. 394.

[6] Denzinger 2021.

[7] The Papal Encyclicals, Quyển 2 (1878-1903), tr. 394.

[8] L.m. Kitôopher Rengers, The 33 Doctors of the Church, Rockford: IL, Tan Books, 2000, tr. 273.